Biofeedback is een behandelmethode waarbij kinderen feedback krijgen op hun lichamelijke spanningsniveau. Bijvoorbeeld door het meten en zichtbaar maken van de hartslag. De populariteit van biofeedback in therapie is de laatste jaren toegenomen. Niet zo gek, want het is een mooi alternatief voor gesprekstherapie wanneer verbale communicatie minder geschikt is. Bijvoorbeeld wanneer kinderen niet over hun problemen kunnen of willen praten. Een variant op biofeedback is neurofeedback.

Biofeedback

Lichamelijke spanning wordt zichtbaar

Kinderen vinden biofeedback vaak een leuke toevoeging aan de therapie. Ze vinden het interessant om hun eigen hartslag terug te zien op een computerscherm. Doordat de hartslag zichtbaar is zien kinderen direct hoe ze deze kunnen beïnvloeden door bijvoorbeeld rustiger adem te halen.

Biofeedback games

Bij Calm Kids gebruiken we biofeedback in games, bijvoorbeeld de computergame Dojo. Dit spel berekent het spanningsniveau van de speler op basis van de hartslag. Dit spanningsniveau is zichtbaar in de avatar van het spel. Is de hartslag – en dus het spanningsniveau – laag, dan is de avatar blauw. Gaat de hartslag – en dus ook de spanning – omhoog, dan kleurt de avatar paars, of zelfs rood.

Zo leren kinderen op een eenvoudige manier hun lichamelijke spanning herkennen. Dit vinden ze vaak nog verrassend moeilijk. Biofeedback leert kinderen niet alleen hoe ze zich kunnen ontspannen, maar verbetert ook het zelfinzicht en vermogen om signalen van stress op tijd te herkennen.


Biofeedback in de game Dojo

Dojo screenshot HR low
Foto 1: Bij een lage hartslag is het balletje klein.
Dojo screenshot HR high
Foto 2: Bij een hoge hartslag groeit het balletje.

Dojo screenshot WALL
Foto 3: Hoe groter de bal, hoe sneller je de muren raakt.

Op de bovenstaande foto’s is goed te zien hoe de biofeedback bij het spel Dojo werkt. Op de eerste foto is de hartslag laag, de avatar is blauw en het balletje wat de speler met de muis beweegt is klein. Op de tweede foto is de hartslag van de speler omhoog gegaan, de avatar is rood en het balletje groeit. De derde foto laat zien waarom kinderen tijdens het spelen hun best doen om hun hartslag laag te houden: wanneer je de randen van het doolhof raakt ontploft het balletje en ben je af. Dat wil je natuurlijk niet!

Zo wordt positief gedrag (rustig blijven) op speelse wijze beloond (succes in het spel) terwijl bij negatief gedrag (gefrustreerd raken) de beloning uitblijft. Deze vorm van leren noem je ook wel operante conditionering. Dit is een bekend fenomeen binnen de psychologie. Alle games die Calm Kids gebruikt in behandeling werken volgens dit principe.